Staat en media mogen list en bedrog toepassen en belonen dit met de Machiavelliprijs

Filed in NIEUWS ANALYSES by on 24 juni 2017

Adolf Hitler heeft in zijn boek ‘Mein Kampf’ een theorie uitgelegd die we in de huidige tijd steeds vaker succesvol zien worden toegepast. De theorie is als volgt samen te vatten: “De waarheid doet niet ter zake, maar slechts de overwinning“. En hier volgt de stelregel van Hitler’s propaganda minister Joseph Goebbels: “Maak de leugen groot, houd het simpel, blijf het herhalen en uiteindelijk zal men het geloven“. Op zich waren dit niet zulke bijzonder uitspraken van Hitler, want de meeste dictatoriale systemen malen immers sinds mensenheugenis niet bepaald om de waarheid. Het gaat er vooral om dat de gevestigde orde niet aangetast wordt en stevig in het zadel kan blijven zitten. Wel is het natuurlijk – ter voorkoming van onrust – belangrijk om de psyche van je volk te begrijpen. In dat kader bewees Hitler voor korte duur een goede demagoog te zijn.

Adolf Hitler was echter helemaal niet origineel in zijn ideeën. Je had namelijk ook een meneer genaamd Niccolò Machiavelli. Machiavelli’s bekendste boek ‘Il Principe’ (‘De Prins’) bevat een aantal stelregels over de politiek. De belangrijkste van die stelregels is de volgende: “Om de macht te behouden, moet de erfelijke troonopvolger zorgvuldig de sociaal-politieke structuren bewaken. Publiekelijke moraliteit en persoonlijke moraliteit zijn twee verschillende dingen. Voor veiligheid en stabiliteit is daarom morele corruptie noodzakelijk. Een regent moet een reputatie opbouwen en bij tijd en wijle immoreel handelen. Soms moet dit gepaard gaan met bruut geweld en bedrog.” Welnu dat laatste is precies wat Hitler ook in zoveel bewoordingen zei. Nu hebben we in Nederland een prijs ter ere van dit principe. Omdat het wellicht een beetje te choquerend zou zijn geweest om deze prijs naar Adolf Hitler te vernoemen – wie kent Adolf Hitler immers niet – heeft men er waarschijnlijk maar voor gekozen om de prijs naar een voor de gemiddelde Nederlander volslagen onbekende te vernoemen: Niccolò Machiavelli. Toch zijn de ideeën van deze Machiavelli overeenkomstig die van Adolf Hitler. List en bedrog vormde de kern van adviezen van deze Machiavelli aan regenten. En daar is de bekendste mediaprijs in Nederland naar vernoemd? Ja, dat klopt. De Machiavelliprijs is een Nederlandse prijs, die jaarlijks wordt uitgereikt aan een politicus of organisatie die volgens de Stichting Machiavelli een markante bijdrage heeft geleverd aan de communicatie tussen politiek, overheid en burgers: het domein van de overheidscommunicatie.

Het is best bizar te noemen dat er een prijs naar deze Machiavelli vernoemd is. De definitie of omschrijving van de prijs is dan misschien wel heel nobel geformuleerd, maar als ik bijvoorbeeld een prijs zou vernoemen naar Anders Breivik en vervolgens vanuit de ‘Stichting Anders Breivik’ het volgende zou stellen “De doelstelling van de stichting is zich in te spannen om een betekenisvolle uitwisseling te bevorderen van denkbeelden over communicatie tussen politiek, overheid en burger en over de rol die media daarbij spelen. Hierbij wordt ernaar gestreefd de naam van ‘Anders Breivik’ op positieve wijze in verband te brengen met vraagstukken op dit terrein” heeft u dan toch niet stiekem vraagtekens? Het zelfde zou moeten gelden voor deze meneer Machiavelli. Er is namelijk niets positiefs te noemen aangaande deze man, anders dan dat hij de macht en grip van de elite op het gepeupel via de weg van list en bedrog verwoorde.

Het volgende fragment verschijnt voor het eerst in de Duitse propaganda bijna honderd jaar nadat Machiavelli leefde:

Mijn Prins, ik raad u aan om Caterina Sforza onder een witte vlag te behandelen. Haar troepen zijn te sterk in de vesting ingewijd en het zal maanden duren om de rebellen uit te roeien. Voor de dagelijkse strijd worden meer van uw trouwe troepen geslacht. Meer van uw burgers hebben eigendommen beschadigd of vernietigd, er kan niet meer worden geoogst en kinderen verhongeren. De strijd moet worden beëindigd. Daarom is mijn advies dit: ‘Benader Caterina Sforza met een witte vlag en onder de voorwend van vrede. Neem haar gevangen. Zodra ze gevangene is, rukt u haar dure kleding van haar lijf en plaats u haar in een ijzeren kooi om haar voor de rebellentroepen te paraderen en haar voor hun ogen te verkrachten voordat u haar vermoordt. De vijandige troepen zullen zien dat als hun leider gevangen is genomen en vernederd. De omvang van deze daad zal hen zo afschrikken dat zij uit angst zullen vluchten en nooit weer de wapens tegen je op zullen heffen.’

Machiavelli stond dus niet alleen voor list en bedrog, maar ook voor keiharde wreedheid. Daarnaast wordt Machiavelli vaak in verband gebracht met pedofilie. Dit zit echter iets beter verpakt dan de tegenwoordig openlijk gepropageerd pedofilie van schrijvers als Gerard Reve, maar is te halen uit een boek als ‘Machiavelli in Love: Sex, Self, and Society in the Italian Renaissance’ (zie bijvoorbeeld pag. 110).

Met deze kennis in het achterhoofd mag het toch opmerkelijk genoemd worden dat de Machiavelliprijs valt onder het domein ‘overheidscommunicatie’. In dat kader is het interessant om de lijst van personen die de Machiavelliprijs de afgelopen jaren gewonnen hebben er eens bij te pakken. Misschien kunt u zich dan de vraag stellen of deze personen op enigerlei wijze iets te maken hebben gehad met het advies van Machiavelli aan regenten: ‘pas list en bedrog toe’. Dit zijn de personen die de afgelopen 5 jaar deze prijs in de wacht sleepten:

 

Gedeeld 178

About the Author ()

Comments are closed.

Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.

Sluiten