Mededogen is geen medelijden

Filed in KLAAS OLDEGBERTS by on 7 juni 2015

mededogenMededogen heeft niets te maken met medelijden. Als je de definitie van mededogen goed begrijpt dan weet je dat mededogen heel goed bij liefde past. Omdat het zo mooi is, is het fijn om er iets over schrijven, omdat we er allemaal mee te maken hebben. Bij mededogen hoort altijd een verhaal, een historie dat aan een emotionele gebeurtenis is gekoppeld. Mededogen kan een oordeel doen wegsmelten. Als voorbeeld kijken we nog eens naar het voorval met het kind in het vorige artikel (zie hier). De moeder behandelt haar kind volstrekt verkeerd, alleen weet zij dat niet. Ze heeft er geen benul van waar ze mee bezig is, dat ze haar kind enorme psychische schade aan het toebrengen is, dat de rest van het leven van haar kind in veel facetten kan beïnvloeden.

Mededogen is te begrijpen door te kijken naar de hele historie van die moeder. Die moeder had ook ouders die haar precies zo behandelden. Ik heb in mijn praktijk nog niet anders meegemaakt. De cliënt wordt daar pas bewust van als je naar oma vraagt; hoe oma tegen moeder deed en wat moeder van oma vond in haar jeugd. Onbewust draagt de volwassene het beschadigde kind in zich mee. Vele facetten daarvan besmetten ook andere activiteiten die dan ineens ‘niet liefde’ zijn geworden en waarvan je, zonder dat je dat in de gaten hebt, ook helemaal niet zou willen dat ze gebeuren.

Wanneer je als volwassene terugkijkt op een emotioneel ‘niet liefde’ gebeuren, dat je is overkomen als kind, dan zie je het weer gebeuren. Wanneer je, in dit geval, naar de moeder kijkt en in gedachten teruggaat naar hetzelfde gebeuren bij haarzelf, toen ze kind was, dan is mededogen geboren. Je begrijpt het precies omdat het ook jou gebeurd is. Groot voorbeeld hierin is Jezus die zegt, terwijl hij aan het kruis wordt gespijkerd: “Vader vergeef het hun want ze weten niet wat ze doen“. Stel je eens voor!

Het traumatische gebeuren kan dan ineens milder voor je zijn en je ziet je moeder als niet toerekeningsvatbaar voor dat wat ze toen heeft gedaan in die specifieke gevallen. Je kunt het nu begrijpen. De pijn is ineens minder en als er woede was kan die ook afgenomen zijn door de verzachtende omstandigheden die je nu gaat zien in relatie tot je moeder en misschien ook wel tot jezelf.

Het is dan ook een goede zaak om ook liefde en mededogen met jezelf te hebben. Dat je best pijn hebt geleden en ook, nu je ziet waardoor het is gekomen, je ook jezelf en anderen misschien pijn hebt gedaan. Nu kun je het in het juiste perspectief zien en daarvoor waarschijnlijk niet. Eigenlijk is het heel simpel maar heel groots in het krijgen van inzicht en ruimte. Dat kan meer liefdevolle acties opleveren en dat maakt altijd blij en gelukkig. Er kan een soort rouwproces opgang komen door nieuwe inzichten dat het allemaal heel anders had kunnen zijn en dat er best veel gemist is. Dat heel veel nare dingen niet nodig waren geweest als je het allemaal eerder had geweten. Dat beseffen kan pijn doen en geeft waarschijnlijk ook verdriet.

Mededogen is, in het licht van liefde, onmisbaar. Het meeste ‘liefde naar jezelf’, is even stil te staan bij een gebeurtenis die ‘niet liefde’ was van jou. Liefde is niet in de eerste plaats alles doen voor een ander en je helemaal uitsloven en opofferen voor die ander want dat is ‘niet liefde’ naar jezelf. Het zou heel goed kunnen dat dat zelfs ‘niet liefde’ is naar degene waarvoor jij je zo uitslooft. Hier wordt niet bedoeld die gevallen waar het echt niet anders kan en je gewoon nodig bent en je inzet echt gevraagd wordt, maar eerder ‘het doen om lief gevonden te willen worden’. Je onbewust uitsloven voor een ander teneinde er iets voor terug te willen, is eigenlijk ‘niet liefde’. De pijn en woede komt vaak naar boven wanneer de ander, waarvoor jij je hebt uitgesloofd, helemaal niet aardig tegen je doet. “Sloof ik me uit voor dat mens en wat krijg ik terug !?” Dat iets heel anders dan “Ik ben lief voor de ander en ik hoef er niets voor terug, want ik doe het graag”. Herkenbaar?

We gaan nog even terug naar het vorige artikel waarin dat voorbeeld omschreven werd en de verwonding nog aanwezig is. Het gevolg van deze gebeurtenis is dat het kind ongelofelijk zijn best zal gaan doen om het voor elkaar te krijgen; gezien, gekend, gehoord te worden in liefde door zijn onvermogende moeder. Een kind blijft dit doen, maar kan niet omschrijven wat het mist en wat het zou willen ontvangen. Zou moeder het liefde geven dan zou er ook rust en begrip ontwikkeld worden in het kind; meer harmonie. Natuurlijk is het dan nog niet allemaal perfect want geen enkele ouder kan het perfect doen en dat is maar goed ook. Er bestaat een goede kans dat een kind dat wél liefde en begrip heeft gehad, zich later niet gaat uitsloven voor een ander om daar (onbewust) iets voor terug te krijgen. Wanneer zoiemand een ander helpt en er komt geen liefdevolle reactie dan zal woede niet de overhand nemen maar eerder begrip. Een liefdevolle reactie van moeder kan resulteren in de juiste vragen naar het kind, waardoor dingen opgehelderd kunnen worden. Zo ontwikkeld het kind zich tot iemand die kan geven vanuit vrijgevigheid met een open hart. Er kan dan weer harmonie zijn en meer liefde waarnaar wij allemaal zo hunkeren.

Vrijgevigheid is een belangrijke eigenschap van echte liefde en een bevrijde geest. Vrijgevigheid is altijd in harmonie met mededogen naar jezelf en anderen en een sleutel om zonder voorwaarden te leven. Als je niet meer leeft in de sfeer van ‘ik geef iets, dus ik verwacht er iets voor terug’ of sterker nog ‘ik geef iets om iets te krijgen’, dan ben je in ‘liefde’. Als je bij jezelf denkt: “Eerste moet de ander met iets komen dan kom ik wel te voorschijn”, dan ben je in ‘niet liefde’.

Te leren leven in mededogen is een heel mooie les en is eigenlijk een les die nooit zal ophouden. Je gaat dan liefde geven, omdat het met die onvoorwaardelijke universele liefde te maken heeft; met wie wij van nature zijn, omdat we er door gemaakt zijn. Het is alleen in vergetelheid geraakt en hunkert er naar om licht te geven aan alles wat leeft. We kunnen dan ons bange en naar binnen gerichte ego loslaten en zonder berekening geven en leven in liefde. Mijn wens is dat alle mensen over de hele aarde dit gaan doen. Stel je voor! Het is al begonnen. Je hoeft maar om je heen te kijken hoe zaken aan het licht komen. Dit komt doordat we gezamenlijk meer en meer in die harmonie komen die steeds harder gaat resoneren onder de mensen. Uiteindelijk alles zal deze resonerende collectieve liefde alles meetrekken in zijn warmte en liefde.

Zoekende naar een boek viel mij het doosje kaarten van Eckhart Tolle op, dat op de grond stond met deze kaart naarboven. Zo passend, en meteen kwam het besluit om het mee te nemen in dit artikel: “Observeer gehechtheid aan je meningen en opinies. Als je bij een conflict betrokken raakt, kijk dan hoe defensief je wordt en voel de kracht van je eigen agressie als je het standpunt van de ander aanvalt. Voel de mentaal – emotionele energie achter je behoefte om gelijk te hebben en de ander in het ongelijk te stellen, en maak je dan los van de kracht in je die om de macht vecht.

Tot slot een mooie van Dalai Lama: “De geest in van nature niet bezoedeld. Onzuiverheden zijn tijdelijk. In het heldere bewustzijn zijn geen onzuiverheden. Er kan niets bij en er kan niets af. Visuele vermogens en auditieve gehoorzin zijn beperkt tot de ogen en de oren. Net als de tastzin het hele lichaam doordringt, is ook onwetendheid overal tegenwoordig. De emotie van onwetendheid doordringt alle verstorende emoties. Het omgekeerde is niet het geval. Dus als onwetendheid overwonnen wordt, worden alle op onwetendheid gebaseerde emoties overwonnen. De remedie tegen onwetendheid wist mentale vergiften. Als je het afhankelijke bestaan van onwetendheid inziet dan treedt er geen onwetendheid op.

Wil je meer weten over mededogen, lees dan het boek van Thich Nhat Hanh “mededogen zonder grenzen”. Een echte aanrader!

Gedeeld 35

Tags: , ,

About the Author ()

Comments (5)

Trackback URL | Comments RSS Feed

  1. Treowd schreef:

    Een een mooie leidraad voor hulpverleners in het algemeen en dat is op zich op geen enkele wijze denegrerend bedoeld of zo, een iets dat op ieder kantoor als leidraad zou moeten hangen het zij in de orginele taal het zij in de vaderlandse taal en dat mag best mondiaal volgens mij.
    http://www.ic.sunysb.edu/Clubs/buddhism/dailylife/helpserve.html

    Mvg. Treowd

  2. Klaasoldegberts schreef:

    Mijn dank voor dit compliment dat mij stimuleert om meer te gaan schrijven.

  3. Treowd schreef:

    Graag gedaan, uitdragingen vanuit en met het hart komend worden herkend, en behoren te groeien.
    Als diezelfde sturing ook in de praktijk zijn uitweg zal vinden wordt er met het hart gewerkt op
    plaatsen waar het hart nodig is en zal zijn gewenst; Dan zal Liefde zijn omnipotente doorwerking kunnen hebben en blijvend groeien in alle richtingen.

  4. AntiSoof schreef:

    Ik kan het boek ‘Het drama van het begaafde kind’ van Alice Miller aanraden. Dat was voor óns een aanrader. Het legt heel mooi uit hoe het is om een kindje een beetje met wijsheid op te voeden en tenminste de domste dingen niet te doen. Alice legt ook uit (zoals jij dat ook doet) hoe te vermijden om conditioneringen van het eigen leven door te geven aan het nieuwe leven. Hoe doorbreekt men de schakels van het verleden? Hoe kan men fris en verstandig het nieuwe leven begeleiden maar niet forceren met dezelfde fouten die men zelf ingeprent heeft gekregen. Ik vond het een klein meesterwerkje.

    En inderdaad, mededogen is een mooi woord. Mededogen is gewoon rekening houden met de aandacht dat een ander menselijk schepsel verdient.

    Maar ja. Woorden. Gewoon aardig en hoffelijk zijn is al heel wat. De deur open houden voor iemand. Iemand bezoeken die ziek of afhankelijk is. Iemand verplegen of verzorgen. Of gewoon aardig doen, ook doet de ander naar.

    Het leven kan mooi zijn. Maar wat ik zie is dat er velen vreselijk gehersenspoeld zijn. En om daar ook aardig voor te zijn… Tja, das mededogen. Misschien. Hè?

  5. boterbloem schreef:

    Je manier van schrijven is prachtig weergeven Klaas
    Bedankt voor de weerspiegelingen .

    je zal het met deze visie van Eckhart Tolle ook wel eens zijn ?

    https://www.youtube.com/watch?v=jXISBUDhqI0

    En Alan Watts was ook een ziel met een brillante uitleg ;

    https://www.youtube.com/watch?v=qFDKlTqt1pE

    Keep on writhing Klaas

Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.

Sluiten